فصل دوم

 

مدیاسافت – تاریخچه تکنولوژی – اختراع چرخ


چرخ حدودا ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح اختراع شد

قدیمی ترین راه های ساخته شده، خیابان های سنگفرش شده شهر اور و جاده های چوبی که از باتلاق های Glastonbury انگلستان عبور می کردند هستند که هر دو به چهار هزار سال قبل از میلاد باز می گردند. اولین جاده با مسافت بالا، که حدودا ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مورد استفاده قرار گرفت طولی نزدیک به ۱۵۰۰ مایل داشت و از خلیج فارس تا دریای مدیترانه گسترش یافته بود اما به صورت سرتاسری فرش نشده بود و تنها بعضی از قسمت های آن تعمیر و نگهداری می شد. حدود ۲ هزار سال قبل از میلاد،‌ تمدن مینوسی ها در جزیره کرت یونان، جاده ای ۵۰ کیلومتری ساختند که کاخ Gortyn در بخش جنوبی جزیره را با گذر از کوه ها به کاخ Knossos در شمال جزیره مرتبط می کرد. برخلاف راه قبلی، این راه کاملا فرش شده بود.

لوله کشی
خانه های شخصی مینوسی های باستان آب لوله کشی داشت. یک وان حمام که تقریبا مشابه نمونه های امروزی بود در کاخ Knossos کشف شد. چندین مورد از خانه های شخصی مینوسی ها نیز دارای توالت بود که با ریختن آب تمیز می شد. رومی های باستان نیز توالت های عمومی بسیاری داشتند که به داخل یک سیستم فاصلاب جامع تخلیه می شدند. فاضلاب اصلی در رم، Cloaca Maxima نام داشت که ساخت آن ۶ قرن قبل از میلاد مسیح شروع شد و هنوز نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

رومی های باستان همچنین یک سیستم پیچیده از آب گذر ها داشتند که از آن برای انتقال آب در مسیر های طولانی استفاده می شد. اولین آب گذر رومی در سال ۳۱۲ قبل از میلاد و یازدهمین و آخرین آب گذر در سال ۲۲۶ قبل از میلاد ساخته شد. آب گذر های رومی روی هم ۴۵۰ کیلومتر طول داشتند اما کمتر از ۷۰ کیلومتر آن بالای سطح زمین بود و به وسیله قوس هایی نگهداری می شد.

مدیاسافت – تاریخچه تکنولوژی – پل های باستانی
تصویری از Pont du Gard در فرانسه که یکی از مشهور ترین آب گذر های روم باستان به شمار می رود

قرون وسطی و تاریخ مدرن
اختراعات در طول قرون وسطی نیز ادامه داشت و اختراعاتی مانند ابریشم و زین اسب در چند صد سال اولیه پس از سقوط امپراتوری روم ساخته شدند. تکنولوژی قرون وسطایی شاهد استفاده از ماشین های ساده (مانند اهرم، پیچ و قرقره) و ترکیب آن ها برای ساخت ابزار های پیچیده تر مانند فرغان، آسیاب بادی و ساعت ها بود. عصر رنسانس، بسیاری از این نوآوری ها را، از جمله چاپ فشاری (که ارتباط بیشتر علمی را تسهیل کرد)، به همراه آورد و تکنولوژی بیشتر و بیشتر به علم مرتبط شد که این امر موجب آغاز یک چرخه پیشرفت مشترک برای این دو زمینه شد. پیشرفت های تکنولوژیکی در این عصر، عرضه پایدارتر غذا و دسترسی بیشتر به کالاهای مصرفی را به همراه داشت.

انقلاب صنعتی که در قرن هجدهم در بریتانیا آغاز شد، عصر اکتشافات تکنولوژیکی بزرگ، به خصوص در زمینه های کشاورزی، تولید، معدنکاری و متالورژی و حمل و نقل به شمار می رود که نیروی محرک آن کشف ماشین بخار بود. تکنولوژی قدم بعدی خود را در جریان انقلاب دوم صنعتی و با کنترل الکتریسیته برداشت تا بتواند اختراعات جدیدی مانند موتور الکتریکی، لامپ و بسیاری دیگر را معرفی کند. در ادامه،‌ پیشرفت های علمی و کشف مفاهیم جدید منجر به پرواز انسان و پیشرفت هایی در زمینه پزشکی، شیمی، فیزیک و مهندسی شد. پیشرفت چشمگیر تکنولوژی منجر به ساخت آسمان خراش ها و مناطق شهری گسترده شده که ساکنان آن ها برای حمل و نقل خود و غذایشان، به موتور ها متکی هستند. ارتباطات نیز با اختراع تلگراف، تلفن، رادیو و تلویزیون به طرز چشمگیری پیشرفت کرد. اواخر قرن نوزدهم و اوائل قرن بیستم میلادی، با اختراع هواپیما و اتومبیل، شاهد وقوع انقلابی در زمینه حمل و نقل بود.

قرن بیستم نیز نوآوری های فراوانی را به همراه داشت. در فیزیک، کشف فرآیند شکافت هسته ای منجر به اختراع سلاح های هسته ای و انرژی هسته ای شد. کامپیوتر ها نیز اختراع شدند و در ادامه با کمک ترانزیستور ها و IC ها، ابعاد کوچکتری پیدا کردند. فناوری اطلاعات در ادامه منجر به اختراع اینترنت شد که ما را به عصر فعلی اطلاعات هدایت کرد. انسان ها همچنین توانسته اند با کمک ماهواره ها(که بعدا برای ارتباطات نیز از آن استفاده شد) به کاوش فضا بپردازند و حتی در ماموریت هایی، انسان را به ماه بفرستند. در پزشکی، این عصر نوآوری هایی مانند جراحی قلب باز و در ادامه، درمان با استفاده از سلول های بنیادی، داروها و درمان های جدید را در پی داشت.

روش ها و سازمان های پیچیده تولید و ساخت برای ابداع و حفظ این تکنولوژی های جدید ضروری هستند و به این ترتیب، صنایع جدیدی برای پشتیبانی و توسعه نسل های متوالی از ابزار های مختلف، که روز به روز پیچیده تر نیز می شوند، به وجود آمده اند. تکنولوژی جدید بیش از پیش بر تمرین و آموزش تکیه دارد. طراحان، سازندگان، افراد پشتیبان و کاربران آن اغلب به تمرین های پیچیده عمومی و خاص نیاز دارند. علاوه بر این، این تکنولوژی ها به حدی پیچیده شده اند که زمینه هایی جدید، از قبیل مهندسی، پزشکی و علوم کامپیوتر برای پشتیبانی از آن ها ابداع شده اند و سایر زمینه ها مانند ساخت و ساز، حمل و نقل و معماری را نیز پیچیده تر کرده اند.

 

مدیاسافت – اختراع ماشین – تکنولوژی


اتومبیل انقلابی در حمل و نقل به وجود آورد

 

مدیاسافت – تکنولوژی – جنگنده
جنگنده های F15 و F16 در حال پرواز بر روی آتش چاه های نفت کویت در جریان جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱

فلسفه تکنولوژی
تکنیک گرایی
به طور کلی، تکنیک گرایی عبارت است از باور به مفید بودن تکنولوژی برای جوامع انسانی. در حالت افراطی، تکنیک گرایی، “رویکردی بنیادی برای کنترل واقعیت و حل همه مشکلات با استفاده از روش ها و ابزار های علمی-تکنولوژیکی” است. به عبارت دیگر، انسان ها با استفاده از تکنولوژی، روزی خواهند توانست بر همه مشکلات غلبه کنند و حتی آینده را نیز کنترل کنند. برخی افراد، مانند Stephen Monsma این ایده ها را به کنار گذاشته شدن دین به عنوان یک اقتدار اخلاقی مرتبط می کند.

خوش بینی نسبت به تکنولوژی
فرضیات خوشبینانه توسط طرفداران ایدئولوژی هایی مانند ترابشریت یا تکینگی تکنولوژی مطرح می شود که توسعه تکنولوژیکی را برای جامعه و شرایط انسانی، عموما مفید محسوب می کنند. در این ایدئولوژی ها، توسعه تکنولوژیکی از نظر اخلاقی، خوب است.

طرفداران ترابشریت عمدتا اعتقاد دارند که هدف تکنولوژی، غلبه بر موانع است و چیزی که از آن به عنوان شرایط انسانی یاد می کنیم مانعی بیش نیست که باید بر آن غلبه کرد.

تکینه گرایان به نوعی از تغییر شتابدار اعتقاد دارند. تغییر شتابدار یعنی این که نرخ پیشرفت تکنولوژی با به دست آوردن تکنولوژی های بیشتر، افزوده می شود و این امر پس از اختراع هوش عمومی مصنوعی که در آن پیشرفت تقریبا بی نهایت است، منجر به تکینگی خواهد شد. تخمین ها برای تاریخ تکینگی متفاوت است اما Ray Kurzweil، یکی از آینده پژوهان برجسته، معتقد است تکینگی در سال ۲۰۴۵ اتفاق می افتد.

او همچنین به خاطر بیان تاریخ جهان در ۶ عصر شناخته می شود:

عصر فیزیکی-شیمیایی
عصر حیات
عصر انسان/مغز
عصر تکنولوژی
عصر هوش مصنوعی
عصر استعمارگرایی فضایی.
رفتن از یک عصر به عصر دیگر، خود نوعی تکینگی به شمار می رود و بازه زمانی سرعت گرفتن پیشرفت ها در قبل از آن مشاهده می شود. هر عصر، زمان کوتاه تری طول می کشد که معنی آن این است که کل تاریخ جهان، خود یک رویداد تکینگی عظیم به شمار می رود.

برخی منتقدان، این ایدئولوژی ها را به عنوان مثال هایی از علم گرایی و آرمان شهر تکنولوژیکی قلمداد می کنند و از ایده غلبه بر محدودیت های بدن انسان یا تکینگی تکنولوژیکی هراس دارند. برخی افراد معتقدند کارل مارکس، نسبت به تکنولوژی خوش بین بوده است.

بدبینی و منتقدان تکنولوژی
در سمت افراد تقریبا بدبین به تکنولوژی، فلسفه دانانی مانند Herbert Marcuse و John Zerzan قرار دارند که اعتقاد دارند جوامع تکنولوژی گرا به صورت ذاتی، دارای نقص هستند. آن ها معتقدند نتیجه اجتناب ناپذیر چنین جامعه ای این است که به مرور، بیشتر تکنولوژی گرا می شود و در مقابل، آزادی و سلامت روانی خود را از دست می دهد.

بسیاری از افراد، از جمله لادایت ها و فیلسوف برجسته Martin Heidegger، نگرانی های جدی(اما نه تعیین کننده) در مورد تکنولوژی دارند. بنا به اظهارات محققان Heidegger یعنی Hubert Dreyfus و Charles Spinosa، “Heidegger با تکنولوژی مخالف نیست. او امیدوار است ماهیت تکنولوژی را به گونه ای آشکار کند که دیگر به هیچ طریق نتواند ما را به یک اجبار برجسته شده، یعنی ادامه مسیر به همراه تکنولوژی به صورت کورکورانه یا کاری که منجر به همان نتیجه می شود، یعنی شورش بر علیه آن از سر ناامیدی، محدود کند. در واقع، او قول می دهد که “اگر ما با تمام وجود ماهیت تکنولوژی را بپذیریم، به صورت غیرمنتظره خودمان را در میان یک ادعای آزادی می یابیم.” این کار مستلزم داشتن یک رابطه پیچیده تر با تکنولوژی نسبت به آن چیزی است که افراد خوش بین و بدبین به تکنولوژی می خواهند اجازه دهند.

برخی از تکان دهنده ترین انتقاد های وارد به تکنولوژی در کتاب هایی که امروزه به عنوان آثار ادبی کلاسیک ویران شهری شناخته می شوند، مانند کتاب “دنیای قشنگ نو” نوشته Aldous Huxley، پرتقال کوکی نوشته Anthony Burgess و ۱۹۸۴ نوشته George Orwell، مطرح شده است. در نمایشنامه فاوست گوته، این که فاوست روح خودش را در قبال قدرت بر روی دنیای واقعی به شیطان می فروشد، اغلب به عنوان استعاره ای از استفاده از تکنولوژی های صنعتی قلمداد می شود. اخیرا، کار های علمی تخیلی مدرن، مانند کارهای Philip K. Dick و William Gibson و فیلم هایی مانند Blade Runner یا Ghost in the Shell نگرش شدیدا متضاد یا محتاطانه را نسبت به تاثیر تکنولوژی بر جوامع انسانی و هویت او، به نمایش می گذارند.

Neil Postman منتقد فرهنگی فقید، جوامعی که از ابزار استفاده می کنند را از جوامعی تکنولوژیکی و آنچه آن ها را تکنوپولیس ها قلمداد می کند جدا دانست. منظور از تکنوپولیس ها و جوامع تکنولوژیک، جوامعی است که زیر سلطه ایدئولوژی پیشرفت تکنولوژیکی و علمی هستند به طوری که سایر فعالیت ها و ارزش های فرهنگی و جهان بینی های مختلف در آن ها حذف می شوند یا آسیب می بینند.

Darin Barney نیز مطالبی را در زمینه تاثیر تکنولوژی بر روی پیاده سازی فرهنگ شهروندی و دموکراتیک نوشته است و در آن ها بیان کرده که تکنولوژی را می توان به عنوان ۱) موضوع بحث سیاسی ۲) وسیله یا واسطه گفتگو و ۳) محیطی برای مشورت دموکراتیک و شهروندی تفسیر کرد. به عنوان محیطی برای فرهنگ دموکراتیک، Barney معتقد است تکنولوژی تمایل دارد تا مطرح شدن سوالات اخلاقی را، شامل این سوال که زندگی خوب از چه چیزی تشکیل شده است، تقریبا غیر ممکن کند زیرا خودش پاسخ این سوال ها را می دهد: یک زندگی خوب، زندگی است که شامل استفاده بیشتر و بیشتر از تکنولوژی باشد.

Nikolas Kompridis نیز در مورد خطرات تکنولوژی های جدید، مانند مهندسی ژنتیک، نانوتکنولوژی، زیست شناسی مصنوعی و رباتیک نوشته است. او هشدار می دهد که این تکنولوژی ها، چالش های بی سابقه و جدیدی را برای بشر ایجاد می کنند. این چالش ها شامل امکان تغییر دائمی ماهیت زیستی ما می باشد. این نگرانی ها بین فیلسوف های دیگر، دانشمندان و روشنفکران عمومی(مانندFrancis Fukuyama ،Jürgen Habermas ، William Joy وMichael Sandel ) نیز وجود دارد و آن ها نیز مطالبی را در زمینه مسائل مشابه مطرح کرده اند.

یکی دیگر از منتقدان برجسته تکنولوژی، Hubert Dreyfus است که کتاب هایی مانند “در مورد اینترنت” و “کار هایی که کامپیوتر ها هنوز نمی توانند انجام دهند” را در این زمینه منتشر کرده است.

رساله بد نام تر ضد تکنولوژی، “جامعه صنعتی و آینده آن” نام دارد که توسط Ted Kaczynski، تروریست و مسئول چندین بمب گذاری در ایالات متحده در چندین روزنامه( بعدا در چندین کتاب) به عنوان بخشی از تلاشش برای پایان دادن به مجموعه بمب گذاری های خود بر علیه زیر ساخت های تکنولوژیک-صنعتی چاپ شد. علاوه بر این، خرده فرهنگ هایی وجود دارند که با بخشی از تکنولوژی یا بیشتر آن مخالفند که از بین آن ها می توان به خرده فرهنگ هایی مانند off-gridder ها اشاره کرد.

مدیاسافت – منتقدان تکنولوژی
لادایت ها در حال تخریب یک ماشین بافندگی خودکار در سال ۱۸۱۲

تکنولوژی مناسب
ایده تکنولوژی مناسب در قرن بیستم و توسط متفکرانی مانند E. F. Schumacher و Jacques Ellul مطرح شد تا بتوان موقعیت هایی را توصیف کرد که در آن استفاده از تکنولوژی های بسیار جدید یا آن هایی که به دسترسی به یک زیرساخت مرکزی یا اجزا و مهارت های وارداتی از قسمت های دیگر نیاز دارند، خیلی مطلوب نیست. یکی از دلایل ظهور جنبش بوم روستا (روستای پایدار) نیز به دلیل همین نگرانی ها بود.

خوش بینی و بدبینی نسبت به تکنولوژی در قرن بیست و یکم
این بخش بر روی نگرانی های آمریکایی ها تمرکز دارد اما می توان به طور کلی آن را به سایر کشور های غربی نیز تعمیم داد.

کمیت و کیفیت ناکافی اشتغال برای آمریکایی ها یکی از چالش های بنیادی اقتصادی است که با آن مواجه شده ایم. ارتباط بین تکنولوژی و این مشکل چیست؟

Jared Bernstein: این شکاف مهارتی نیست که حقوق ها را پایین نگه داشته است. اقتصاد ضعیف و عوامل دیگر هستند که باعث این مشکل شده اند.

“روزنامه American Prospect – اکتبر ۲۰۱۴”

Jared Bernstein، همکار ارشد در مرکز اولویت های سیاست گذاری و بودجه، در مقاله خود این ایده مورد قبول که اتوماسیون و به طور کلی تر، پیشرفت های تکنولوژیکی عامل اصلی مشکل روز افزون بازار کار هستند را زیر سوال می برد. به نظر می رسد تز او رویکرد سومی بین خوش بینی و بدبینی است. اساسا او رویکردی بی طرف را در قبال ارتباط بین تکنولوژی و مشکلات آمریکایی ها در زمینه بیکاری و حقوق کم در پیش گرفته است.

او برای دفاع از نظر خود، دو بحث را مطرح می کند. اول این که به خاطر پیشرفت های تکنولوژیک اخیر، تعداد بیشتری از کارگران کار خود را از دست می دهند. با این وجود، شواهد علمی نمی تواند به طور واضح ثابت کند که تکنولوژی به قدری کارگران را بیکار کرده که بیشتر از آن که مشکلات را حل کند، مشکل به وجود آورده باشد. در حقیقت، اتوماسیون مشاغل تکراری را تهدید می کند اما شغل های رده بالاتر هنوز هم ضروری هستند زیرا آن ها مکمل تکنولوژی محسوب می شوند. علاوه بر این، جایگزین کردن کار های دستی که به قضاوت انعطاف پذیر و عقلانیت نیاز دارد توسط ماشین ها هنوز هم دشوار است. ثانیا، تحقیقات علمی ارتباط شفافی را بین پیشرفت های تکنولوژیک اخیر و روند تغییرات حقوق در دهه های گذشته نشان نداده است.

در نتیجه، بنا به نظرات های Bernstein، به جای تمرکز بر تکنولوژی و تاثیرات فرضی آن بر افزایش بیکاری و کاهش حقوق ها، باید در مورد سیاست های غلط که نمی توانند عدم تعادل در تقاضا، تجارت، درآمد و فرصت را جبران کنند، نگران بود.

برای افرادی که از اینترنت و موبایل به طور بیش از حد استفاده می کنند، تجربه احساس خستگی در نتیجه به هم خوردن الگو های خوابشان، امری محتمل است. مطالعات پیوسته نشان داده اند که افزایش BMI و وزن، اغلب در افرادی که زمان زیادی را در فضای مجازی می گذرانند و ورزش نمی کنند دیده می شود. استفاده زیاد از اینترنت در نمرات کم دانش آموزان نیز نمود پیدا می کند. همچنین به این نکته نیز اشاره شده که استفاده از تلفن همراه در حین رانندگی تعداد تصادفات جاده ای را، به خصوص در بین نوجوانان، افزایش می دهد. از نظر آماری، تعداد تصادفات نوجوانان چهار برابر افراد بالای بیست سال یا بیشتر است و درصد بسیار زیادی از نوجوانان در هنگام رانندگی پیامک می نویسند(۸۱ درصد) و پیامک می خوانند(۹۲ درصد). در این زمینه، رسانه های جمعی و تکنولوژی تاثیر منفی بر روی سلامت جسمی و ذهنی افراد دارند.

سیستم های تکنولوژیکی پیچیده
Thomas P. Hughes می گوید به دلیل این که تکنولوژی به عنوان راه کلیدی برای حل مشکلات در نظر گرفته می شود، ما باید نسبت به خصوصیات پیچیده و متنوع آن آگاهی بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم از بهره بیشتری ببریم. تفاوت بین یک چرخ یا یک قطب نما و ابزار آشپزی مثل اجاق گازی یا فر چیست؟ آیا می توانیم همه آن ها، تنها بخشی از آن ها یا هیچ کدام از آن ها را به عنوان تکنولوژی محسوب کنیم؟

بنا به صحبت های Hughes، تکنولوژی اغلب با معنای محدود در نظر گرفته می شود. “تکنولوژی فرآیندی خلاقانه، شامل استفاده از نبوغ انسان است.” تاکید این تعریف بر روی خلاقیت، از تعاریف بدون قید که ممکن است به طور اشتباه تکنولوژی های آشپزی را نیز شامل شود، اجتناب می کند.

با این حال، به دلیل این که تکنولوژی در همه جا وجود دارد و اوضاع و شرایط جوامع را تغییر داده است، Hughes معتقد است مهندسین، دانشمندان و مدیران اغلب اعتقاد دارند می توانند با کمک تکنولوژی دنیا را به شکل دلخواهشان در بیاورند. آن ها اغلب فرض می کنند تکنولوژی به راحتی قابل کنترل است اما این فرض باید به طور جامع زیر سوال برود. برای نمونه، Evgeny Morozov به طور خاص دو مفهوم را به چالش می کشد: “اینترنت محور بودن” و “راه حل گرایی”. اینترنت محور بودن به این ایده اشاره می کند که جامعه ما متقاعد شده اینترنت یکی از پایدارترین و منسجم ترین نیرو ها است. راه حل گرایی ایدئولوژی است که معتقد است هر مشکل اجتماعی را می توان به لطف تکنولوژی و علی الخصوص به لطف اینترنت حل کرد. در حقیقت، تکنولوژی به صورت ذاتی دارای عدم قطعیت ها و محدودیت هایی است. بنا به بررسی نظریه Morozov توسط Alexis Madrigal، نادیده گرفتن این محدودیت ها منجر به ” پیامد های غیر منتظره ای خواهد شد که در نهایت ممکن نسبت به مسائلی که قرار است حل کنند، آسیب بیشتری برسانند.” Benjamin R. Cohen و Gwen Ottinger هم اثرات مختلف تکنولوژی را مورد بحث قرار داده اند.

بنابراین، لازم است تا محدودیت های تکنولوژی و به طور کلی تر دانش علمی، به خصوص در مواردی که با عدالت محیطی و مشکلات مربوط به سلامتی سر و کار دارند، پذیرفته شود. Ottinger این استدلال را ادامه می دهد و معتقد است پذیرش ادامه دار محدودیت های دانش علمی وابسته به درک جدید مهندسان و دانشمندان از نقششان است. چنین رویکردی از تکنولوژی و علم به افراد حرفه ای و فنی نیازی دارد که نقش خود در این فرآیند را به طور متفاوت درک کنند. آن ها باید خود را نه فقط به عنوان ارائه دهندگان اطلاعات و راه حل های فنی، بلکه به عنوان شرکت کنندگانی که در تحقیق و حل مشکلات مشارکت می کنند در نظر بگیرند.

رقابت پذیری
تکنولوژی به طور مناسب به عنوان هر گونه کاربرد علم برای انجام کاری تعریف شده است. علم مورد استفاده می تواند بسیار جدید یا از نوع مقبول همه باشد و کارکرد مورد نظر می توان بسیار در معرض توجه قرار بگیرد یا خیلی معمولی تر باشد. اما همه این حالت ها تکنولوژی به شمار می روند و بهره برداری از آن مبنای همه برتری ها در رقابت است.

برنامه ریزی بر مبنای تکنولوژی چیزی بود که از آن برای احداث غول های صنعتی ایالات متحده (مانند Dow، DuPont و GM) در قبل از جنگ جهانی دوم استفاده شد و این نوع برنامه ریزی بود که ایالات متحده را به یک ابر قدرت تبدیل کرد. برنامه ریزی بر مبنای اقتصاد در این فرآیند نقشی نداشت.

گونه های حیوانی دیگر
استفاده از تکنولوژی های ساده، یکی از ویژگی های سایر گونه های حیوانی به غیر از انسان نیز محسوب می شود. این گونه ها شامل شامپانزه ها، برخی از جوامع دلفین ها و کلاغ ها می باشد. با در نظر گرفتن دیدگاهی عمومی تر نسبت به تکنولوژی به عنوان توانایی ایجاد تغییر در محیط زندگی و کنترل بر روی آن، می توانیم به مثال های حیوانی دیگری مانند سگ های آبی و سد هایشان یا زنبور ها و کندوهایشان نیز اشاره کرد.

توانایی ساخت و استفاده از ابزار زمانی به عنوان ویژگی تعیین کننده نوع بشر محسوب می شد اما کشف این که شامپانزه ها و سایر پستانداران هم خانواده هم ابزار می سازند، این ایده که استفاده از تکنولوژی تنها منحصر به انسان ها می باشد را رد کرده است. برای مثال، محققان شامپانزه های وحشی را در حین استفاده از ابزاری برای یافتن غذا مشاهده کرده اند. برخی از ابزار های مشاهده شده عبارتند از: اسفنج های برگی، استفاده از موریانه به عنوان طعمه ماهیگیری، هاون و اهرم ها. شامپانزه های آفریقای غربی نیز مانند میمون های کپوچین برزیلی از چکش های سنگی و سندان برای شکستن خشکبار استفاده می کنند.

Comments are disabled.